Żyrowa obecnie znajduje się w gminie Zdzieszowice powiatu krapkowickiego województwa opolskiego. W czasie powstań i plebiscytów należała do powiatu strzeleckiego. W 1910 roku była zamieszkana przez 671 mieszkańców, którzy utrzymywali się głównie z rolnictwa.
Podczas plebiscytu w Żyrowej (obszar dworski oraz wiejski) 451 osób było uprawnionych do głosowania (w tym 95 emigrantów). Za Polską głosowało 165 osób, a za Niemcami 270 osób.
Żyrowa była podczas III Powstania Śląskiego miejscem, w którym walczono szczególnie zacięcie. Po wybuchu powstania, 9 maja 1921 roku, Żyrowa została zajęta przez oddziały Podgrupy „Bogdan” należącej do Grupy Operacyjnej „Północ”. Dowódcą Podgrupy „Bogdan” był dzielny żołnierz i dowódca Jan Faska. W Żyrowej mieściło się przez jakiś czas także dowództwo pułku pszczyńskiego Franciszka Rataja z Grupy „Wschód”.
W nocy 21 maja 1921 roku rozpoczęła się bitwa o Górę św. Anny. Góra św. Anny była ważnym miejscem w planie strategicznym obu stron. Niemcy rzucili do kontrataku poważne siły i postanowili oskrzydlić powstańcze pozycje. Żyrowa była broniona przez bataliony Alozjego Kutroka, Leonarda Krukowskiego i Józefa Szendery oraz przez baterię artylerii „Ordon”. Walki były bardzo krwawe, strzelano z bliskiej odległości, nieraz dochodziło do walki na bagnety. Teren przechodził kilkukrotnie z rąk do rąk. Tak walki opisywał Jan Ludyga – Laskowski:
„W międzyczasie Niemcy przypuszczali raz po raz atak na Żyrowę – Oleszkę. Dla złamania oporu powstańców skierowali ogień artylerii i minomiotaczy na wymienione miejscowości. Aż do godziny 10.30 załoga Żyrowy – Oleszki wstrzymała pięć gwałtownych ataków niemieckich, które wszystkie załamały się w ogniu powstańców. Z powodu wzmagającego się ognia artylerii dowództwo 8 pułku zmuszone zostało do przeniesienia dotychczasowego swego miejsca postoju z Żyrowy do Leśnicy i od tej chwili przestała istnieć łączność telefoniczna 8 pułku z dowództwem I dywizji. O godzinie 11.15 Niemcy ponowili swoje dotychczasowe bezowocne ataki na pozycję Żyrowy – Oleszkę, która zaatakowana przez nieprzyjaciela z trzech stron, broniła się uparcie aż do godziny 12. Dziesięciokrotnie liczebniejsze oddziały nieprzyjacielskie zapanowały ostatecznie nad Żyrową i Oleszką, zmuszając powstańców do opuszczenia zajmowanych stanowisk i wycofania się w stronę Leśnicy”. Wycofujący się powstańcy dokonywali jeszcze zwrotów zaczepnych, ale miały one na celu jedynie uporządkowanie i spowolnienie odwrotu.
Należy w tym miejscu wspomnieć, że Niemcy z organizacji Selbschutz Oberschlesien zamordowali dwóch mieszkańców Żyrowej: Pawła Bugiela oraz Teodora Mainusza. Po podziale Górnego Śląska, Żyrowa pozostała w rękach niemieckich. Terroryzowali oni mieszkańców będących Polakami w wyniku czego Żyrową opuściło 45 osób.
Jan Ludyga-Laskowski (siedzi pierwszy z lewej) wraz z innymi członkami POW w okresie II Powstania [źródło Iwaszkiewicz W. i in., 'Hej, Ślązacy naprzód marsz…’ Powstania Śląskie 1919, 1920, 1921 na fotografiach, Opole 2011]
